SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi'nin raporuna göre, 2024 Türkiye'nin enerji dönüşümünde önemli bir yıl oldu. Yenilenebilir enerji yatırımları hız kazanırken, fosil yakıtların payı azaldı. Kurulu güçte 115 gigavata ulaşan yenilenebilir enerji kaynaklarının payı %59'a yükseldi. Bu oran, geçen yıla göre %3'lük bir artış anlamına geliyor. Bu artışın temelini, bu yıl devreye alınan 6,5 gigavatlık yeni kurulu gücün %99'unun yenilenebilir kaynaklardan oluşması oluşturuyor. Güneş enerjisi kurulumlarında rekorlar kırılırken, rüzgar enerjisi hedeflerin altında kaldı. Doğal gaz kurulu gücü ise yaklaşık 1 gigavat azaldı. Bu gelişmeler, Türkiye'nin enerji bağımsızlığı hedeflerine ulaşma yolunda önemli adımlar attığını gösteriyor. Ayrıca, enerji ithalatında da düşüş yaşandı. Bu düşüşün, yurt içi talebin azalması ile ilişkili olduğu belirtildi. Fiyat düşüşünün ise bu azalmaya etkisi sınırlı kaldı.
2024'te Yenilenebilir Enerjinin Yükselişi
Brüt elektrik üretiminin 330 teravatsaate ulaştığı 2024 yılında, üretimin %46'sı yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılandı. Bu oran, geçen yıla göre %4'lük bir artış gösterdi. Rüzgar ve güneş enerjisinin üretimdeki payı ise %16'dan %18,3'e yükseldi. Doğal gazın üretimdeki payı ise düşüş gösterdi. Bu durum, Türkiye'nin enerji karışımında önemli bir değişikliğin yaşandığını ve yenilenebilir enerji kaynaklarının giderek daha önemli bir rol üstlendiğini ortaya koyuyor. Bu değişim, Türkiye'nin enerji güvenliğini artırmaya ve iklim değişikliğiyle mücadeleye katkıda bulunuyor. Özellikle güneş enerjisi alanında yaşanan gelişmeler, gelecek yıllarda daha büyük bir ivme kazanacağının sinyalini veriyor.
2025 Hedefleri ve Enerji Dönüşümü Stratejisi
2025 yılı için belirlenen hedefler kapsamında güneş enerjisinde 5 gigavat, rüzgarda ise 2-3 gigavatlık bir kurulu güç artışı öngörülüyor. Yeni Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) ihaleleri ile 800 megavat güneş ve 1200 megavat rüzgar kapasitesinin tahsisi planlanıyor. Enerji iletim altyapısında ise 688 kilometrelik yeni hat inşası hedefleniyor. Batarya enerji depolama kapasitesinin ise 2025'te 1 gigavata çıkarılması bekleniyor. Bu hedeflerin gerçekleştirilmesi, Türkiye'nin enerji dönüşüm sürecinde önemli bir aşamayı temsil ediyor. Bu adımlar, Türkiye'nin sürdürülebilir enerji geleceğine yönelik kararlılığını gösteriyor. Ancak, bu hedeflerin gerçekleştirilmesi için yeterli finansman ve politikaların destekleyici olması kritik öneme sahip.
Enerji Dönüşümünde Finansman ve Politikalar
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Direktörü Alkım Bağ Güllü, 2024'ün stratejik adımların atıldığı bir yıl olduğunu belirtti. Güllü, yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımları ve belirlenen kısa-orta vadeli stratejik hedefleri vurguladı. Net sıfır karbon hedefine dair uzun vadeli hedeflerin ve bunları destekleyecek politikaların net bir şekilde belirlenmesi gerektiğini söyledi. Sübvansiyon ve desteklerin fosil yakıtlardan temiz enerjiye yönlendirilmesi, Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi'nin dönüşümü destekleyecek şekilde uygulanması gerektiğini vurguladı. Güllü ayrıca, ekonomi politikalarının katma değerli üretime odaklanması ve enerji dönüşümünün sanayi dönüşümüyle birlikte ele alınması gerektiğini belirtti. Enerji dönüşümü finansmanının önemine değinen Güllü, şeffaflık ve öngörülebilirliğin hayati önem taşıdığını vurguladı. Yıllık 15 milyar dolarlık yatırım ihtiyacına dikkat çekti. Fosil yakıtlarla ilgili projeksiyonların güncellenmemesi ve uzun vadeli stratejilerin açıklığa kavuşturulmamasının önemli eksiklikler olduğunu ifade etti.